Dit artikel gaat over muizen fokken, jonge muisjes en baby muisjes. Vanaf dat een vrouwtjesmuis 2-3 maanden oud is, kan ze jonkies krijgen. Dat staat in elk boekje, maar er zijn ook al muizen die na 6 a 7 weken bevallen en die dus na een week of 3 /4 al zwanger raakten. Muizen zijn ongeveer 21-23 dagen zwanger.

Moeder muis met jongen
Moeder muis met jongen

Zwangerschap bij muizen

Muizen hebben in hun zwangerschap, en ook de weken er na extra eiwitten en vetten nodig. Dit kun je geven door middel van hondenkoekjes, kattenbrokjes, kattenmelk, brinta, kleine stukjes gekookt vlees, zonnebloemzaden of een gekookte eierdooier (wel af laten koelen!). Ook moet er altijd vers water ter beschikking zijn. Zorg voor veel zacht en goed absorberend nestmateriaal zoals hooi, zakdoekjes, wc-papier, of nestmateriaal dat in dierenspeciaalzaken verkrijgbaar is. gebruik géén watten omdat de jongen hierin verstrikt kunnen raken. Eventueel kun je een nestkastje maken voor de moeder in karton of hout, waarin je dan het nestmateriaal plaatst.

Tijdens de zoogtijd (die 2 tot 3 weken duurt) moet de moedermuis extra goed worden verzorgd. Ze moet een schoon hok hebben, en genoeg voedsel en vers drinkwater. Heel belangrijk is daarbij ook rust rond de kooi. Je kan er voor kiezen om het mannetje bij de moedermuis te laten, of om hem weg te halen bij de moedermuis. Aan beide keuzes zitten voor- en nadelen. Als je het mannetje bij het vrouwtje laat, zal hij haar direct na de geboorte van de jongen opnieuw bevruchten. Maar hij kan wel helpen met de nestopbouw en het verzorgen van de jongen. Ook zal de moedermuis haar jongen minder snel opeten als het mannetje er ook bij is.

De bevalling bij muizen

De geboorte vind meestal ’s nachts vroeg plaats. De jongen worden meestal probleemloos, achter elkaar geboren. In sommige muizenboekjes staat dat ze binnen 15 tot 30 minuten allemaal geboren worden, maar een uur is ook normaal. Als de babymuizen worden geboren zijn ze naakt en blind. De oogkleur kun je dan wel al zien. Als je duidelijk zwart op de plek van de oogjes ziet krijgen ze zwarte of donkerbruine oogjes, en als je weinig ziet krijgen ze rode ogen. Muizen die net geboren zijn, worden ook wel pinkies genoemd.

pinkies
Pinkies

Tijdens de bevalling kan het voorkomen dat de moedermuis of een andere muis een jong het nest uit sleept en het opeet. Dit kan komen doordat de moeder erg schuw of gedragsgestoord is, of door een jaloerse tante. Maar meestal worden alleen jongen die doodgeboren, te klein, ziek of misvormt zijn opgegeten. Dat gedrag lijkt heel eng, maar heeft een natuurlijke oorzaak: In een omgeving die onveilig is voor nakomelingen, is het nuttiger om de verbruikte voedingsstoffen ( = nakomelingen) weer zelf op te nemen. Vooral bij moeders die voor het eerst bevallen komt het vaak voor dat ze een aantal of alle nakomelingen opeten.

Video van tijdens de bevalling. Je ziet hoe moedermuis de jongen schoon likt en een andere moeder muis helpt haar.

10 tot 14 dagen oud
10 tot 14 dagen oud

Nestcontrole bij pinkies

Een paar uur na het werpen (als alles dus weer een beetje rustig is) lok je de moedermuis uit haar nest of laat je haar vrij in de kamer rondlopen. Dan kun je ongestoord de eerste nestcontrole uitvoeren. Wrijf allereerst je handen in met een beetje bodemmateriaal om jouw geur te neutraliseren. Schuif dan voorzichtig het zaagsel, hooi, of nestmateriaal opzij en kijk of alle jongen gezond zijn en geen afwijkingen hebben. Eventuele dode muizen en resten van de nageboorte moet je onmiddellijk verwijderen. Probeer de gezonde jongen zo weinig mogelijk aan te raken. Kijk de eerste dagen een tot twee keer per dag na of alles goed gaat en of de jongen goed drinken. Het komt voor dat één of twee babymuizen in de eerste dagen of weken van hun bestaan komen te overlijden. Denk dan niet dat je de muizen niet goed verzorgd hebt! Dit zijn namelijk meestal zwakke of zieke muizen.

jongen drinken bij moeder
jongen drinken bij moeder

Ontwikkeling

Ongeveer 3 dagen na de geboorte beginnen de vachtjes van de jonge muizen te groeien. de muizen worden nu fuzzies genoemd. Als eerste zie je welke kleur de muizen gaan worden. Sommige worden donker, die krijgen een donkere vacht en anderen blijven nog even licht. Al gauw worden ook de patronen zichtbaar.
Na tien dagen is de vacht volledig ontwikkeld. Na een dag of twaalf doen de ze hun oogjes open en wordende snijtanden zichtbaar. De jongen beginnen nu steeds meer de omgeving te onderzoeken. Op deze leeftijd worden muizen ook welspringers genoemd. De jongen beginnen nu ook voorzichtig muizenvoer te eten en water te drinken. Tot 2 a 3 weken blijven ze bij hun moeder drinken tot ze volledig zelfstandig kunnen eten en drinken. Vanaf dit moment is het veilig om de jongen af en toe op te pakken en zachtjes te aaien. Als je ze regelmatig op pakt worden ze gemakkelijk tam. Je kunt de jongen vanaf vier weken na de geboorte bij de moeder weghalen. Dit is verstandig als je geen nieuw nest wilt! Ook kun je alle mannetjes van de vrouwtjes scheiden.

Een vrouwtjesmuis kan pas zwanger worden als ze volwassen is (na 2 à 3 maanden). Het komt echter wel eens voor dat een jonge muis met 6 of 7 weken al zwanger is. De kans op doodgeboren baby’s neemt dan toe.

Je kan meestal wel zien of een muis zwanger is. De buik wordt een heel stuk dikker. Ongeveer in de tweede week kun je het duidelijk zien. Bij sommige muizen kun je alleen de laatste paar dagen zien dat ze zwanger is. Als je niet weet of je muis zwanger is of gewoon een beetje aan de dikke kant, zul je een paar dagen moeten wachten. Bij een muis die dik is, is het vet egaal over het lichaam verdeeld. Bij een zwangere muis zie je duidelijk twee bobbels. Als je veel met muizen omgaat zul je ook aan het gedrag van de moeder merken dat ze zwanger is.

Als een muis jonkies heeft gekregen, moet je een aantal dagen wachten voor je het hok kan schoonmaken. Zodra de jongen uit hun nest komen en door het hok gaan lopen, kun je het hok verschonen. Dit is meestal na een week of 2. Vóór die tijd zal het hok waarschijnlijk wel wat gaan stinken. Je kunt dan delen van het zaagsel (of andere bodembedekking) vervangen door schoon zaagsel.


Het seksleven van een huismuis is niet altijd even goed. Hoewel ze behoorlijk productief kunnen zijn, kunnen niet alle muizen ten alle tijden hun paargedrag voorzetten, bijvoorbeeld in tijden van nood of stress. In geval van stress of overbevolking in een kudde muizen kunnen alleen de dominantere muizen uit de groep hun seksuele leven voortzetten. Bij de overige muizen is de hormoonhuishouding door de nodige stress dan compleet ontregeld. Per jaar kan een vrouwtjesmuis acht a negen nesten leggen waarin gemiddeld 6 kleine muisjes worden geboren. Als je weet dat een muis ongeveer twee jaar kan worden, betekenen dat maar liefst 108 nieuwe muizenbewoners!

Dit bericht heeft 3 reacties

  1. Bellefleur

    Er zijn al meer muizen dan eigenaren, fok geen muizen als er geen liefhebbers voor zijn. Denk eerst aan de muis en daarna aan je eigen plezier.

    1. Nicky

      Bellefleur:
      Uiteraard zijn er meer muizen dan eigenaren, als was het enkel al om het feit dat muizen geen solitair levende wezens zijn maar met meerdere gehouden worden.

      En dan zijn er helaas de lab bakken vol muizen die als voer dienen voor o.a. slagen, en de muizen waarmee testen worden gedaan in labs.

      Dat wil uiteraard niet zeggen dat een persoon die serieus met muizen bezig is ze niet zou moeten fokken. Ik denk dat dit juist de enige manier om de soort sterk, gezond en van een normaal formaat te houden.

      Kijk maar naar de ratten. De tamme huisrat stamt af van de labrat, en de ratten die als huisdieren gehouden worden gaan vrijwel altijd dood aan kanker (er vanuit gaande dat ze niet als voer dienen)

      Daarbij ben je blijkbaar vergeten dat iemand die verantwoord muizen fokt o.a. oplet op de bloedlijnen, het karakter, en zeker de moederdieren niet gelijk na het werpen weer laat dekken.
      De ‘productie’ van een verantwoord fokker valt dus in het niets bij de fok van ‘lab-bak muizen’ die achter elkaar nesten werpen.

  2. Tara

    Dank je voor de duidelijke en goede info

Geef een reactie